Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Kimleri Kapsar

KVKK: KAPSAMA DAHİL OLANLAR

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, verileri işlenen gerçek kişiler ile bu verileri işleyenleri kapsamaktadır.

Kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi; tamamen veya kısmen otomatik olan, ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde eden, kaydeden, depolayan ve muhafaza eden, değiştiren, yeniden düzenleyen, açıklayan, aktaran, devralan, elde edilebilir hâle getiren, sınıflandıran, kullanılmasını engelleyen ve bunlara benzer işlemleri veriler üzerinde gerçekleştirilen, gerçek ve tüzel kişiler hakkında uygulanacaktır. 

 

Veri Kayıt Sistemi

Kişisel verilerin belirli kriterlere göre yapılandırılarak işlendiği kayıt sistemidir. Veri kayıt sisteminde kişisel verilerin sınıflandırılması, yapılandırılması söz konusudur. Bu sistemler elektronik yahut fiziki ortamda oluşturulabilir.

Veri sorumlusu, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumludur.

Otomatik olmayan yollarla veri işlenirken, işlenen verinin veri kayıt sisteminin parçası olup olmamadığı, yürütülen faaliyetin KVKK kapsamına girip girmeyeceğini belirleyici olması açısından önemlidir.

Otomatik olmayan yollarla işlenen kişisel veriler bir veri kayıt sisteminin parçası değilse KVKK kapsamında değerlendirilmeyecektir. Kişisel Verileri Koruma Kurumu, kişisel verilere ulaşımı kolaylaştıran ve belirli bir kritere göre yapılandırılmış her türlü sistemin KVKK kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirtmektedir. 

Örneğin, kişilerin ad ve soyadlarına ilişkin verinin;
– Herhangi bir kritere bağlı olmaksızın gelişigüzel bir şekilde bir kağıtta yer alması, KVKK kapsamı dışında değerlendirecek,
– Belirli bir kritere göre bir kağıda kaydedilmesi halinde ise KVKK kapsamında kabul edilecektir.

Buna karşın, otomatik olmayan yollarla işlenen kişisel verilerle ilgili hukuka aykırı eylemlerin gerçekleşmesi halinde, bu durum 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil etmeye devam edecektir.

Kanun’da kamu kurumları ile özel kuruluşlar açısından ayrım yapılmamıştır. Kanunun belirlediği usul ve esaslar kural olarak tüm kurum ve kuruluşlar için geçerlidir. 

Kanun kapsamında koruma altına alınan kişisel veriler sadece gerçek kişilere ait olan kişisel veriler olup, tüzel kişilere ait olanlar koruma altında bulunmamaktadır.

Fakat tüzel kişiye ait verinin elde edilmesi, bir veya birden fazla gerçek kişinin kimliğinin belirlenmesine neden oluyor ise, bu tür verilerin de Kanunun korumasından yararlanması mümkün olabilir. 

Kişisel verilere ulaşımı kolaylaştıracak şekilde, belirli bir kritere göre yapılandırılmış her türlü sistem Kanun kapsamında değerlendirilecektir. 

Kişisel veriler, büyük oranda otomatik yollarla işlenmektedir. Daha önce otomatik olmayan yollarla işlenmiş verilerin ise, pek çok yerde hızla elektronik ortama aktarıldığı görülmektedir. 

Kanun otomatik olmayan yollarla işlenen verileri tamamen kapsam dışında bırakmamaktadır. Burada önemli olan otomatik olmayan yollarla işlenen verilerin veri kayıt sisteminin parçası olup olmadığıdır. (Herhangi bir kritere bağlı olmaksızın kişilerin ad ve soyadlarının rastgele bir şekilde kağıtta yer alması hali Kanun kapsamına girmemekle birlikte, söz konusu isimlerin belirli bir kritere göre bir kağıda kaydedilmesi halinde, bu veri kaydı Kanun kapsamında değerlendirilecektir)

Kanun’da “kısmen veya tamamen otomatik yolla işleme” ifadesinin ne anlama geldiği açıklığa kavuşturulmamıştır. 108 sayılı Avrupa Konseyi Sözleşmesinde ise “otomatik işleme” ifadesinden; verilerin kaydı, bu verilere mantıksal ve/veya aritmetik işlemlerin uygulanması, verilerin değiştirilmesi, silinmesi, geri elde edilmesi veya dağıtılması işlemlerinin otomatik veya kısmen otomatik yöntemlerle gerçekleştirilmesinin anlaşılacağı ifade edilmiştir.

Elle işlenen (manuel) verilerin herhangi bir kritere göre yapılandırılan bir kayıt sistemine dahil edilmesi durumunda, bu tür verilerle ilgili olarak da Kanun uygulanacaktır. Otomatik olmayan yollarla işlenen kişisel veriler, bir  veri kayıt sisteminin parçası değilse Kanun kapsamında değerlendirilmeyecektir. (Bu durum ilgili verilerin kişisel veri niteliğini etkilemeyeceği için, bu verilere ilişkin hukuka aykırı eylemler Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil etmeye devam edecektir)

KVKK: KAPSAM DIŞINDA TUTULANLAR

Kanun sadece gerçek kişilerle ilgili verilere uygulanır. 

Tüzel kişilerle ilgili veriler bu Kanun kapsamında değildir. 

Kanun’un kişisel verilerin işlenmesine ilişkin hükümleri fiziksel olarak kayıt altına alınan ve veri kayıt sisteminin parçası olmayan kişisel verilere de uygulanmaz.

Kanun’un 28. maddesinde tamamen veya kısmen kapsam dışı olan haller hükme bağlanmıştır. Tam istisna halinde Kanun hükümleri hiçbir şekilde uygulanmayacaktır. Kısmi istisna hallerinde ise, Kanunun sadece bazı hükümleri uygulanmayacaktır.

• Tamamen Kanun Kapsamı Dışında Tutulan Haller
  • Kişisel verilerin, üçüncü kişilere verilmemek ve veri güvenliğine ilişkin yükümlülüklere uyulmak kaydıyla gerçek kişiler tarafından tamamen kendisiyle veya aynı konutta yaşayan aile fertleriyle ilgili faaliyetler kapsamında işlenmesi,
    • Örnek: Doğum günü gibi özel günlerde aile içerisinde çekilen fotoğraflar bu Kanun kapsamında değildir. Ancak bu verilerin üçüncü kişilerle paylaşılması veya alenileştirilmesi halinde, örneğin doğum gününde çekilen fotoğrafların aleni olacak şekilde sosyal medyada paylaşılması durumunda istisnadan söz edilemeyecektir.
  • Kişisel verilerin resmi istatistik ile anonim hâle getirilmek suretiyle araştırma, planlama ve istatistik gibi amaçlarla işlenmesi,
    • Örnek: Bir kamuoyu araştırma kuruluşu tarafından yapılan ankette yer alan kişisel verilerin sonradan anonim hale getirilmesi.
    • “Araştırma, planlama ve istatistik gibi” düzenlemesindeki “gibi” sözcüğü, bu sayılanların örnek olduğunu belirtmektedir. Dolayısıyla benzer yöntemlerin de istisna kapsamında yer alabileceği söylenebilir. Burada önemli olan, bu bilgilerin anonim hale getirilmiş olmasıdır.
  • Kişisel verilerin millî savunmayı, millî güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini, ekonomik güvenliği, özel hayatın gizliliğini veya kişilik haklarını ihlal etmemek ya da suç teşkil etmemek kaydıyla, sanat, tarih, edebiyat veya bilimsel amaçlarla ya da ifade özgürlüğü kapsamında işlenmesi,
  • Kişisel verilerin millî savunmayı, millî güvenliği, kamu güvenliğini, kamu düzenini veya ekonomik güvenliği sağlamaya yönelik olarak kanunla görev ve yetki verilmiş kamu kurum ve kuruluşları tarafından yürütülen önleyici, koruyucu ve istihbari faaliyetler kapsamında işlenmesi,
    • İstihbarat birimlerinin milli savunmayı, kamu güvenliğini, milli güvenliği, kamu düzenini ve ekonomik güvenliği sağlamaya yönelik faaliyetler kapsamında işlediği veriler kanun kapsamı dışında tutulmaktadır. Aynı şekilde, belirtilen amaçlarla suç gelirlerinin aklanması, terörizmin finansmanının önlenmesi ve mali suçların araştırılması konusunda yetkili birimler tarafından yürütülen faaliyetler kapsamında işlenen veriler de bu istisna kapsamındadır.
  • Kişisel verilerin soruşturma, kovuşturma, yargılama veya infaz işlemlerine ilişkin olarak yargı makamları veya infaz mercileri tarafından işlenmesidir.
• Kısmen Kanun Kapsamı Dışında Tutulan Haller
  • Kanun’un amacına ve temel ilkelerine uygun ve orantılı olmak kaydıyla, veri sorumlusunun aydınlatma yükümlülüğünü düzenleyen 10 uncu madde; zararın giderilmesini talep etme hakkı hariç ilgili kişinin haklarını düzenleyen 11 inci madde ve Veri Sorumluları Siciline kayıt yükümlülüğünü düzenleyen 16 ncı madde hükümleri aşağıdaki faaliyet alanları ile sınırlı olmak üzere uygulanmaz.
  • Kişisel veri işlemenin suç işlenmesinin önlenmesi veya suç soruşturması için gerekli olması.
    • Örnek: Bir polisin bir suçla ilgili şüphelinin kişisel verilerini işlemesi bu kapsamda değerlendirilebilecektir. Çünkü polisin hangi kişisel verilerini işlediği veya hangi amaçlarla işlediğini şüpheliye anlatması halinde, şüphelinin ilgili verileri yok etmesi veya silmesi riski ortaya çıkacaktır.
  • İlgili kişinin kendisi tarafından alenileştirilmiş kişisel verilerin işlenmesi.
    • Örnek: Kişinin herkesin erişimine açık bir şekilde sosyal medya hesabında kişisel verisini paylaşması halinde verinin işlenmesi. Bu hükmün uygulanabilmesi için kişisel verilerin ilgili kişi tarafından alenileştirme iradesinin ortaya konulması ve işlemenin bu iradeye uygun olarak yapılması gerekir.
  • Kişisel veri işlemenin kanunun verdiği yetkiye dayanılarak görevli ve yetkili kamu kurum ve kuruluşları ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca, denetleme veya düzenleme görevlerinin yürütülmesi ile disiplin soruşturma veya kovuşturması için gerekli olması.
  • Kişisel veri işlemenin bütçe, vergi ve mali konulara ilişkin olarak Devletin ekonomik ve mali çıkarlarının korunması için gerekli olması.

GÖZ ATMAK İSTEYEBİLİRSİNİZ…

Kişisel Veri, Özel Nitelikli Kişisel Veri ve Verilerin Korunması

Kişisel Verilerin İşlenmesi Şartları ve Veri İşleme İlkeleri